De podcast wordt gemaakt voor het project De Joodse stad, een initiatief van de Faculteit der Geesteswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, het Joods Cultureel Kwartier en de gemeente Amsterdam. Elke aflevering heeft een eigen thema, waaronder de Joodse taal en literatuur, Joden in de koloniën, het leven in de wijk en de sociaal-economische verschillen tussen buurtbewoners vroeger en nu. Naast het verleden van de Joodse buurt, wordt ook aan het heden aandacht besteed. Hoe ervaren buurtbewoners de buurt nu? Is deze nog Joods? En zijn zij zich bewust van de verhalen die zich hier hebben afgespeeld?

Beluister hier alle afleveringen

Flessenpost

Projectleider Van der Krieke maakt de podcast samen met Caspar Stalenhoef. Stalenhoef maakte eerder onder andere audioproducties voor het Stadsarchief Amsterdam, het Instituut voor de Nederlandse Taal en het Frans Hals Museum.

‘Zelf vind ik dit één van de leukste projecten binnen De Joodse Stad’, vertelt Van der Krieke. ‘In een podcast kun je mensen echt de ruimte geven om hun verhaal te doen, of dat nou historische kennis is of een persoonlijk familieverhaal.  We organiseren ook allerlei evenementen, maar dat blijft – hoe waardevol ook - een eenmalig iets. Je hoopt dan dat de aanwezigen er iets van hebben opgestoken, maar een podcast is meer een soort flessenpost die overal terecht kan komen èn het is blijvend, zodat de verhalen blijven bestaan.’

De podcast De Joodse stad is dan ook voor een breed publiek gemaakt met onderwerpen die voor iedereen toegankelijk moeten zijn. ‘Het is natuurlijk een podcast over de Joodse geschiedenis, maar de serie is wel bedoeld voor alle Amsterdammers. Het gaat erom dat mensen onbekende verhalen over hun stad leren kennen en er anders naar gaan kijken.’

Geschiedenis komt tot leven

In de podcast komen tal van bijzondere verhalen over de inwoners van de Joodse wijken aan bod. ‘In een aflevering spreken we met historicus Maarten Hell over de veelzijdigheid van deze wijken en de relatie tussen Joodse en niet-Joodse inwoners in de zeventiende en achttiende eeuw. Hij vertelde een anekdote over een achttiende-eeuwse Joodse kaasboer die het mikpunt werd van roddels omdat zijn kaas niet koosjer zou zijn. Later begon de kaasboer tijdens zijn huwelijk een affaire met een getrouwde christelijke wier man zich op dat moment in Nederlands-Indië bevond. De twee werden door het personeel naakt aangetroffen op de bank in zijn winkel. Verhalen als deze zorgen ervoor dat de geschiedenis tot leven komt.’

De eerste aflevering, die maandag 29 april verschijnt, focust zich op de geschiedenis van Vlooienburg en Uilenburg in de tijd dat het nog nieuwbouwwijken waren en de eerste Joden zich in de stad vestigden. Samen met Bart Wallet, hoogleraar vroegmoderne en moderne joodse geschiedenis aan de UvA, verkent Van der Krieke de bijzondere band tussen Joden en de hoofdstad. ‘Amsterdam en de Joden lijkt soms op een liefdesverhaal dat al heel vroeg begint. Op het moment dat de stad in de vroegmoderne tijd begint te groeien, komen ook joden naar de stad en bouwen ze eraan mee’, vertelt Wallet. ‘Die Amsterdamse Joden verbinden zich al snel als lokale patriotten aan de stad. Zo zeggen ze ook in het Jiddisch: Mir Amsterdammers; wij Joden in Amsterdam.’

Na 29 april verschijnt elke maandag een nieuwe aflevering. Op 17 juni wordt de voorlopig laatste aflevering gepubliceerd. Vanaf de zomer zal De Joodse stad zich gaan richten op een nieuwe wijk: Rapenburg en de Plantage.